TTIP Begrippen en achtergrondinformatie.
Achtergrondinformatie
De EU en de VS zijn in onderhandeling over een handelsovereenkomst, de Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP). Doel is om te komen tot een vrije handelsmarkt. Men wil onder meer het volgende bereiken:
- verbeteren van toegang tot elkaars markten: importtarieven afbouwen of afschaffen;
- onnodige belemmeringen wegnemen: zoals verschillen in regels en standaarden voor producten.
De onderhandelingen vinden plaats in een aantal rondes, de 9e ronde heeft 20-24 april 2015 in New York plaatsgevonden
De bedoeling is dat de eindtekst uit 24 hoofdstukken bestaat, gegroepeerd in 3 delen: Market access, Regulatory cooperation, Rules.
Erkenning standaarden EU, VS, en het komen tot nieuwe wereldstandaarden.
Kern van TTIP is het wegnemen van handelsbelemmeringen tussen de VS en de EU. Bijvoorbeeld door wederzijdse erkenning van elkaars standaarden. Daarmee wordt handel gemakkelijker.
De ambitie is er zelfs om de wereldwijde handels- en investeringsstandaard te bepalen.
ISDS, Investor to State Dispute Settlement.
ISDS is een arbitragecommissie die investeerders moet beschermen tegen willekeur van staten. Lokale rechtbanken kunnen bevooroordeeld zijn of niet toegankelijk voor buitenlandse ondernemingen. Ondernemingen kunnen schadeclaims tegen staten bij het ISDS voorleggen. ISDS is een privaat (niet-publiek) arbitragetribunaal, waar tegen geen beroep mogelijk is.
Kanttekeningen bij TTIP in relatie tot voedsel.
TTIP algemeen:
De onderhandelingen zijn niet transparant. Tot voor kort waren er nog geen “teksten” gepubliceerd. Het volledige mandaat voor de onderhandelingen ligt bij de Europese Commissie. De invloed, lobby van grote ondernemingen is groot. Of dit verdrag ook nog ter goedkeuring voorgelegd wordt aan de 2e kamer is nog maar de vraag. Alleen als het een zg gemengd verdrag is, of te wel dit verdrag bevat ook onderdelen die binnen de bevoegdheden van de landen zelf ligt, zullen de afzonderlijke EU landen akkoord moeten gaan. Zolang de tekst nog niet bekend is, valt hier nog niets over te zeggen. (meer info>>).
Erkenning standaarden EU, VS.
Op het gebied van Genetisch Gemanipuleerde Organismen (GGO) is er een wereld van verschil tussen de VS en EU. De procedures voor toelating tot de markt en voor toelating tot teelt van producten/gewassen die door middel van gentech zijn vervaardigd, zijn in de EU veel strenger dan die in de VS.
In de EU gaat men uit van het “voorzorg principe”. Bij twijfel, bijvoorbeeld indien er geen algemene consensus in de wetenschap is over schadelijkheid, staat men het niet toe. In de VS (maar ook bij de WTO) geldt het “risk based principe”. Via wetenschappelijk onderzoek wordt vastgesteld wat de maximale gehaltes aan antibiotica (bij dieren), pesticiden, chemische stoffen etc. zijn die mogen voorkomen zonder schadelijke gevolgen voor de mens. GGO’s worden in de VS gelijkgesteld aan normale producten en behoeven dan ook geen extra veiligheidstesten te ondergaan.
De internationale ondernemingen vinden dan ook dat bijvoorbeeld voorbehouden van de EU op GGO’s niet gebaseerd zijn op wetenschap en daardoor oneerlijke handelsbarrieres opwerpen. Zo heeft de EU in 2004 het moratorium op teelt van GGO gewassen onder druk van de WTO moeten opheffen.
Bovendien bestaat er in de EU een etiketteringsplicht m.b.t voedselproducten die met GGO’s zijn vervaardigd en in de VS bestaat er (nog) geen etiketteringsplicht. Naar schatting zijn meer dan 70% van de Amerikaanse voedselproducten vervaardigd met gentech.
Bij onderhandelingen is het altijd geven en nemen, de vrees bestaat dat de etiketteringsplicht in de EU wordt afgeschaft of uitgehold. Bijvoorbeeld het niet meer vermelden van GGO’s indien het product met GGO’s is vervaardigd, maar zodanig is bewerkt dat het niet meer aantoonbaar is in het eindproduct.
Naast gentech zijn er nu andere nieuwe technieken in opkomst, die ook niet meer in het eindproduct aantoonbaar zijn. Het risico bestaat dat deze producten onder TTIP automatisch ook in de EU zijn toegestaan. (meer info>>)
ISDS.
Grote ondernemingen kunnen ISDS inschakelen om landen (regeringen) te dwingen geen belemmeringen op te werpen en hoge vergoedingen voor gedane investeringen te eisen. Dit buiten de nationale rechtbank om.
ISDS is een privaat publiek internationaal arbitragetribunaal, waar tegen geen beroep mogelijk is. Hier is veel weerstand tegen, ook vanuit de 2e kamer.
Een recent voorbeeld is de onmogelijkheid van de Nederlandse regering (onder de handelsovereenkomst WTO) om de verkoop van glyfosaat (bestrijdingsmiddel) aan particulieren te verbieden. De regering kan op dit moment alleen proberen een verbod tot gebruik door particulieren juridisch voor elkaar te krijgen.
Het bij voorbaat afzien van politici van regelgeving onder dreiging van claims van ondernemingen wordt ook wel “chilling” genoemd (meer info>>)
Er is veel kritiek op ISDS. Volgens minister Ploumen “Op dit moment is er over investeringsbescherming in TTIP een proces van reflectie gaande, zowel op nationaal als EU-niveau. In de TTIP-onderhandelingen eist Nederland in dit kader maximale beleidsvrijheid van overheden”.
Afkortingen/Begrippen.
ISDS | Investor-to-State-Dispute Settlement. Arbitrage (geschillen) commissie die investeringen moet beschermen tegen willekeur van Staten. |
GGO | GGO = Genetisch Gemanipuleerde Organismen = Genetisch Gemodificeerde Organismen = GMO = Genetically Manipulated Organisms = Genetically Modified Organisms. Deze afkortingen en omschrijvingen worden in Nederland door elkaar gebruikt. |
GMO | GMO = Genetically Manipulated Organisms = Genetically Modified Organisms =. GGO = Genetisch Gemanipuleerde Organismen = Genetisch Gemodificeerde Organismen Deze afkortingen en omschrijvingen worden in Nederland door elkaar gebruikt. |
TTIP | Transatlantic Trade & Investment Partnership Vrijhandelsverdrag tussen EU en VS, in onderhandelingsfase |
CETA | Comprehensive Economic and Trade Agreement Vrijhandelsverdrag tussen EU en Canada. Fase ratificering. |
Chilling | Het bij voorbaat afzien van politici van regelgeving onder dreiging van claims van ondernemingen |
EFSA | European Food Safety Authority (europese variant van de NVWA) |
Farm to Fork principe | Het borgen van de voedselveiligheid in alle schakels van de keten. |
Mercosur (of Mercosul) | Zuidelijk Gemeenschappelijk Markt. Douane-unie tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay, Venuzuela, Bolivia. (Venezuela is geschorst, Bolivia wacht op toelating). De EU is met Mercosur in onderhandeling over een handelsverdrag. |
Mutual Recognition | Wederzijdse erkenning van elkaars (standaarden/prodecures etc). |
NVWA | Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Valt onder ministerie van Economische zaken. |
Regulatory cooperation body | Regulerende instantie. Voorstel van de EU om te komen tot een regulerende instantie die wetten beoordeelt op het al dan niet verenigbaar zijn met de belangen van ondernemingen. |
TPP | Trans-Pacific Partnership. Tekst gereed, implementatie naar verwachting 2016 Landen: Brunei, Chili, Nieuw Zeeland, Singapore, VS, Australie, Peru, Vietnam, Maleisie, Mexico, Canada, Japan, Taiwan, Zuid Korea. |
USDA | United States Departement of Agriculture |
WTO | World Trade Organisation |
Meer informatie:
Dossier TTIP-GGO Link Pagina. Verwijzingen naar belangrijke websites, documentatie >>
GMO = Genetically Manipulated Organisms = Genetically Modified Organisms = GGO = Genetisch Gemanipuleerde Organismen = Genetisch Gemodificeerde Organismen. Deze afkortingen en omschrijvingen worden in Nederland door elkaar gebruikt.