Mae-Wan Ho
Mae-wan Ho haalde haar Bachelor Biologie in 1964 en werd in 1967 Doctor in de Biochemie aan de universiteit van Hong Kong. Ze was postdoctoraal assistent biochemische genetica van 1968 tot 1972 aan de universiteit van California in San Diego. Tijdens deze periode won ze ook een beurs van de U.S. National Genetics Foundation. Vervolgens werd ze senior onderzoeksassistent bij het Queen Elizabeth College in het Verenigd Koninkrijk, daarna docent Genetica en lector Biologie aan de open universiteit van Londen.
In 1999 heeft Ho in Londen het ISIS – het instituut van wetenschap in de maatschappij – opgericht om haar ideeën en die van gelijkgestemde wetenschappers te promoten.
ACRES U.S.A: wij zouden graag willen weten wat uw inzichten en ervaringen zijn met betrekking tot deze genetische techniek, die voor de meeste mensen een raadsel is – en ik ben bang dat ze het in de Verenigde Staten niet zo serieus nemen als in Europa. Dus, wat is uw kijk op deze technologie?
MAE-WAN HO: Nou, ik ben een wetenschapper. Ik was zelfs een geneticus, een moleculaire geneticus, en ik ben in eerste instantie betrokken geraakt bij de discussie over genetische techniek omdat ik als wetenschappelijk adviseur werkzaam was bij de Third World Network en walgde van de kwaliteit van de informatie die naar onze beleidsmakers en naar het grote publiek ging.
Ik was bij een conferentie die georganiseerd was door de Third World Network toen ze zeiden “we maken ons zorgen over de genetische techniek en we hebben niemand die voor ons naar dit probleem kan kijken”. Op die manier ben ik hierbij betrokken geraakt.
MAE-WAN HO: De genetische techniek verwijst naar een groot aantal technieken, die gebruikt worden in laboratoria, waarbij je genetisch materiaal neemt van verschillende organismen, van bacteria, van virussen, en deze breng je bij elkaar om nieuwe combinaties te maken, vervolgens gebruik je laboratoriumtechnieken om veel kopieën van dit nieuwe door genetische techniek samengebrachte materiaal te maken, wat volledig onnatuurlijk is.
Vervolgens gebruik je weer laboratoriumtechnieken om deze vreemde combinatie van genen in organismen te plaatsen, bijvoorbeeld in de cellen van mais, of in de embryo’s van koeien of schapen of in welk organisme dan ook, om zo genetische gemanipuleerde cellen te maken. In het geval van planten kan je dan deze cellen opnieuw laten aangroeien tot een hele plant, en deze gebruiken om verder te kweken en zo een soort transgene lijn te creëren buiten de eerste cel die het vreemde genetische materiaal aangenomen heeft om. In het geval van koeien en schapen injecteer je deze vreemde genen in de embryo of in het ei en je hoopt dan dat sommige eicellen, het genoom van de eicel, deze vreemde samenstelling aannemen – en dan kan het ook weer uitgroeien tot een transgeen dier.
MAE-WAN HO: ja, omdat deze techniek er om bekend staat totaal onbetrouwbaar en onbeheersbaar te zijn. Kijk, ook al kan de geneticus behoorlijk precies het genetische materiaal verdelen en samenstellen in het laboratorium, op het moment dat je het in een cel probeert te doen is het volledig onbeheersbaar – in de genoom, waar dit stukje vreemde DNA terechtkomt, kan het niet worden beheerst. Sterker nog, het kan helemaal geklutst zijn als het uiteindelijk in de genoom belandt. Dus, afhankelijk van waar en in welke vorm het vreemde construct is geland, krijg je uiteindelijk iets heel anders.
Dus ook al begin je met dezelfde cellen en dezelfde samenstellingen: hetzelfde soort genetische materiaal samengevoegd, kan nog heel verschillende organismen creëren. Eigenlijk is elke cel die het vreemde genetische materiaal heeft opgenomen een gemodificeerde cel.
Als het zo ingewikkeld is kun je dan stellen dat we weten wat we aan het doen zijn als we hiermee bezig zijn?
MAE-WAN HO: Oh nee, dat weten we helemaal niet, en dat geven ze ook toe. Het is nog maar kort geleden dat ze een stapje terug hebben gedaan en hebben gezegd “he, laten we eens onderzoeken waar dit genetische materiaal landt en of het op de plek blijft waar het is geland”.
Ze zijn erachter gekomen dat het vreselijk ingewikkeld is omdat ze weten dat wanneer vreemd genetisch materiaal in een cel “landt” het de neiging heeft de genoom op die plaats te klutsen, en vervolgens klutst het zichzelf ook nog!
Soms is het zo erg geklutst dat ze het bewuste stukje in het genoom niet eens kunnen herkennen. Ze kunnen niet aanwijzen waar het materiaal geland is. Daarom zijn veel van deze lijnen niet stabiel, maar het bedrijf/eigenaar zal claimen dat ze een transgenetische lijn hebben gekarakteriseerd – ze hebben de vreemde inbreng geanalyseerd en stellen: “de volgorde van de genen is als volgt: A,B,C,D,E,F”. Echter, overheidswetenschappers, Europese overheidswetenschappers – voornamelijk Franse en Belgische tot op heden – hebben er opnieuw naar gekeken en zijn tot de conclusie gekomen dat de volgorde die het bedrijf had opgesteld helemaal niet de juiste is, dat de volgorde van de genen E,B.F,D is en dat andere delen zijn verdwenen!
Bovendien is het niet geland in chromosoom #7, naast een bepaald gen, maar in chromosoom #5. Dit is wat de wetenschappers feitelijk hebben ontdekt. Franse wetenschappers bijvoorbeeld, hebben voor een transgenetische invoeging vijf transgenetische lijnen geanalyseerd en in vijf van de vijf lijnen hebben ze aangetoond dat ze waren veranderd.
MAE-WAN HO: Het wordt in de Verenigde Staten gepubliceerd door Vital Health. Als wetenschappers zijnde zeggen we dat je al het wetenschappelijk bewijs in ogenschouw moet nemen en als je dat in dit geval nauwkeurig doet dan weet je dat GM niet heeft voldaan aan de verwachtingen, Alle voordelen zijn nog altijd “potentieel”. Sterker nog, veel kleine boerenbedrijven die waren begonnen met GM zijn nu volledig geruïneerd, vooral in Argentinië, waar, op de Verenigde Staten na, het meest GM geproduceerd wordt van de wereld.
Op mondiaal niveau komt men steeds meer en meer in opstand tegen de introductie van GM-gewassen. Een aantal jaren geleden bereikte dat zijn hoogtepunt toen Zambia weigerde genetisch gemanipuleerde mais als voedselhulp van de Verenigde Staten te accepteren en vervolgens ervoor koos om voedseloverschotten uit andere delen van hun land te kopen. Nu gaat dat zo goed dat ze voedseloverschotten exporteren naar Angola.
Dat heeft veel derdewereldlanden geïnspireerd. Dus feitelijk is de boodschap dat er geen toekomst zit in GM-gewassen. Ze proberen nu om GM-gewassen te gebruiken voor farmaceutische doeleinden en dat is nog gevaarlijker omdat sommige van die medicijnen immuunsysteem-onderdrukkend zijn en andere allergieveroorzakende stoffen die dodelijk kunnen zijn. De boodschap naar de producenten is daarom dat ze moeten stoppen – het is waanzin!
MAE-WAN HO: Het is vooral teleurstellend voor mensen die zelf wetenschapper zijn dat: ze nagelaten hebben om zichzelf goed te laten voorlichten en dat ze dit soort onechte argumenten voor waar aanzien. Weet je, wetenschap verschilt niet van andere soorten kennis. Je moet je afvragen “is dit goede wetenschap of slechte? Word ik voor de gek gehouden?” Wetenschappelijk bewijs is net als welke andere vorm van bewijs dan ook – je moet je gezonde verstand gebruiken. Als je het kritisch benadert zul je zien dat je in veel gevallen voor de gek wordt gehouden.
ACRES U.S.A: Nou, we hebben gehoord dat de Japanners niet positief tegenover genetisch gemanipuleerd voedsel staan en dat ze van plan zijn om tenminste 2 generaties Amerikaanse kinderen te observeren voordat ze tot een besluit komen. Wat is uw commentaar hierop?
MAE-WAN HO: Dat is toch vreselijk, of niet? Helaas begrijp ik wel wat ze bedoelen maar ik denk dat het ethischer zou zijn om te zeggen dat als GM-voedsel niet goed is voor Japanners het dan ook niet goed is voor Amerikaanse kinderen. Het is niet goed genoeg voor Zambia, het is niet goed genoeg voor Australië – Australië heeft op dit moment het telen van GM-gewassen voor onbepaalde tijd opgeschort. Het is niet goed genoeg voor de Britten want de Britten zijn erin geslaagd het uit te stellen.
En dus is het ook niet goed genoeg voor de mensen in de Verenigde Staten en het is belangrijk voor ons om het op mondiaal niveau te stoppen.
ACRES U.S.A: Wat is uiteindelijk het effect op menselijke cellen en op het protoplasma als je voedsel eet wat op die manier gemaakt is?
MAE-WAN HO: Dat is een groot geschilpunt. De bedrijven blijven stellen dat dit genetisch gemanipuleerde DNA niet verschilt van natuurlijk DNA. ” DNA is DNA is DNA.” Sommige voorstanders zeggen zelfs dat dit de ultieme organische molecuul is. Er zijn veel aanwijzingen dat dit genetisch gemanipuleerde DNA helemaal nieuw is, in de miljoenen jaren van evolutie heeft het nooit bestaan, het is uit verschillende bronnen samengeflanst, veel viraal en bacterieel materiaal is gebruikt om het te maken, het is onstabiel en heeft de neiging om te springen – het is ontworpen om in genomen te springen en om soortgrenzen te overwinnen.
Weet je, biologische soorten hebben niet de neiging om met andere soorten genen uit te wisselen- ten eerste omdat er natuurlijke grenzen zijn aan hoeveel ze kunnen uitwisselen, want elke soort heeft zijn eigen tijd en plaats in de geschiedenis van de evolutie, en ten tweede omdat de huidige laboratoria alles kunnen maken. Je kunt zelfs DNA gebruiken uit organismen die al honderdduizenden jaren dood zijn – van een fossiel, van een dode fossiel – en deze samenvoegen met organismen die tegenwoordig bestaan.
DNA is eigenlijk een heel stabiel molecuul. Het kan nog lang na de dood van een organisme standhouden. En dat is weer iets wat de mensen die het reguleren zich niet hebben gerealiseerd – ze hebben het nog niet goed begrepen.
ACRES U.S.A: Maar wat gebeurt er als we genetische gemanipuleerd voedsel eten?
MAE-WAN HO: Zoals ik al gezegd heb zijn deze genetisch gemanipuleerde materialen ontworpen om de natuurlijke grenzen tussen de soorten te overwinnen. Wat er gebeurt wanneer we gewone groenten en dierlijke eiwitten eten is dat de DNA wordt afgebroken door onze enzymen.
Vervolgens hebben onze cellen ook enzymen om ze nog verder af te breken en uiteindelijk wordt het voedsel voor de cel. Als je genetisch gemanipuleerd DNA ontwerpt dat in de genomen springt en zich niet stoort aan soortgrenzen, dan is er helaas een kans dat dit DNA niet door de enzymen wordt afgebroken en in andere niet verwante soorten kan komen. Dit proces noemt men horizontale gen-overdracht.
Een van de gevaren van deze organismen is bijvoorbeeld dat, zoals ik eerder heb gezegd, ze voornamelijk zijn gemaakt van genetisch materiaal van virussen en bacteriën. Dus als deze genetische materialen andere virussen en bacteria tegenkomen, dan kunnen ze zich samenvoegen om nieuwe combinaties te maken – nieuwe virussen en bacteriën die ziektes veroorzaken en bestand zijn tegen medische behandeling.
ACRES U.S.A: Is dat wat er bedoeld wordt met de term “recombinant”?
MAE-WAN HO: Ja, recombinant – het is een recombinatie. Horizontale genoverdracht en recombinatie zijn de belangrijkste processen om nieuwe bacteriën en virussen die ziektes veroorzaken te doen ontstaan.
ACRES U.S.A: Het lijkt er heel erg op dat wat we hier proberen te doen een gemengd huwelijk is tussen soorten die op moleculair niveau verschillen. Is dat juist geformuleerd?
MAE-WAN HO: Ja, ja absoluut! En er zijn ook geen grenzen want je kunt dit allemaal in laboratoria doen. Iets anders, dat ook bijzonder zorgwekkend is, is dat ze ook anti-biotisch-resistente genen gebruiken. Onderdeel van deze techniek is dat ze die cellen kunnen selecteren die de vreemde genen hebben opgenomen. Ze doen een aantal gemerkte antibiotisch-resistente genen naast de vreemde genen. Deze genen kunnen zelfs doorgeven – ze blijven vaak in de GM-gewassen die de markt op gaan, en de antibiotisch-resistente genen zullen- als ze in bacteria komen die ziektes veroorzaken – deze infecties onbehandelbaar maken.
ACRES U.S.A: Is het mogelijk dat deze procedure iets van doen heeft met de prions die verondersteld worden in de gekke koeienziekte te zitten?
MAE-WAN HO: Dat weten we niet omdat er maar weinig doelgerichte onderzoeken zijn geweest. Maar dit is de keerzijde: het DNA kan in onze cellen komen en het gevaar dat dit bedrieglijke DNA meebrengt voor onze cellen of die van andere zoogdieren is dat het vaak heel agressieve virus-promotors bevat. Het is niet gemakkelijk om een vreemd gen werkzaam te krijgen in een cel. Om dat te bewerkstelligen moet je het echt een agressieve genverandering geven – dat wordt een ‘promotor’ genoemd – die de gen vertelt “kopieer dit gen en maak veel van het proteïne dat erin zit en stuur het gen dan naar een hoger niveau”.
Om dit te kunnen doen gebruiken ze de promotor van een virus. Een virus, de naam impliceert het al, kan een cel kapen om veel kopieën van zichzelf te maken en dat is feitelijk de basistechniek die er voor zorgt dat veel vreemde genen agressief worden. Ze plaatsen het naast dit soort agressieve viruspromotors.
Dus, als zo’n agressieve virus-promotor in een vreemde cel komt, en als die promotor zou werken in de cel van een zoogdier, terwijl die cel betrokken is bij het beheersen van celdeling, dan kan het ertoe leiden dat deze cel zich onbeheersbaar gaat vermenigvuldigen – een andere naam hiervoor is kanker.
ACRES U.S.A: Het vermenigvuldigt zich waanzinnig snel?
MAE-WAN HO: Precies, en dat is niet alleen maar een theoretische mogelijkheid – heb je wel eens gehoord van gentherapie? Gentherapie is de genetische manipulatie van menselijke cellen, men gebruikt daarbij technieken en constructies die heel erg lijken op die welke gebruikt worden bij de genetische manipulatie van planten en dieren. Bij gentherapie zijn er twee ernstige bijwerkingen waar men zich zorgen om maakt. Een daarvan is kanker. Als dat op de verkeerde plaats terechtkomt dan verandert het de verkeerde cellen en krijg je kanker.
De andere bijwerking is de herleving van onschadelijk gemaakte virussen. Om het voor elkaar te krijgen dat vreemd DNA in de genoom gaat, gebruiken ze vaak een zogenaamde “gendrager” of een “vector” die zelf ook een virus is, maar een onschadelijk gemaakt virus. Onschadelijk gemaakt of niet, een virus kan nog altijd genen oppakken uit onze genoom of uit de genoom van de cel en door recombinatie terugveranderen in een volledig schadelijk virus.
Dit zijn de twee grote erkende gevaren, of bijwerkingen van gentherapie. Verscheidene jaren geleden heeft een groep Franse wetenschappers een methode uitgevonden waarbij ze beenmergcellen genetisch manipuleerden buiten de patiënt. Ze namen de patiënt’s eigen cellen, manipuleerden deze genetisch en selecteerden vervolgens de “goede” gemanipuleerde cellen – de cellen die de vreemde genen hadden opgenomen – en plaatsten deze in de patient. Het werd onthaald als een groot succes dat de complicaties die ik net heb omschreven, omzeilt. Helaas ontwikkelden twee van de negen successen leukemie. Dit is het andere probleem waar we ons zorgen over moeten maken.
ACRES U.S.A: Hoe zit het met de onderzoeken naar de effecten van genetisch gemanipuleerd voedsel?
MAE-WAN HO: Er zijn maar weinig experimenten geweest die echt onderzochten hoe veilig genetisch gemanipuleerd voedsel is. Voorstanders zullen zeggen “Amerikanen eten het al ongeveer 10 jaar, sinds 1994, en er is helemaal geen enkel bewijs dat ook maar iemand is doodgegaan als gevolg van het eten van GM-voedsel”. Maar natuurlijk heeft ook niemand er echt op gelet en omdat voedsel niet gelabeld is weet je niet eens of je GM-voedsel direct hebt binnengekregen. In ieder geval gaat het meeste van het GM-materiaal in het voedsel van de dieren dus zit je tenminste 1 stap verwijderd van het direct binnenkrijgen van GM-voedsel.
Echter, een onderzoek uit 1999 uitgevoerd door het Centre for Disease Control (Centrum voor het beheersen van ziekten) heeft aangetoond dat het aantal gevallen van ziektes veroorzaakt door voedsel gestegen is van het tweevoudige naar het tienvoudige aantal vergeleken met een onderzoek uit 1984.
Dat was toen het eerste GM-gewas (een transgene tomaat – “Flavr Saver” tomato (de smaakbehoudende tomaat) was geteeld en verkrijgbaar werd. Dit bewijst natuurlijk nog niet dat deze ziekten werden veroorzaakt door genetisch gemanipuleerd voedsel – critici kunnen zich afvragen of het eerder gedane onderzoek was uitgevoerd met behulp van een andere methodiek – maar het is de moeite waard om dit op zijn minst te onderzoeken. Voordeel hierbij is dat we in Groot-Brittanië wetenschappers hebben zoals Arpad Pusztai, hij was senior voedselwetenschapper in Schotland, en hij en zijn collega’s werden gesteund door de regering om onderzoek te doen naar de veiligheid van voedsel.
Ze voerden GM-aardappelen aan enkele jonge ratten en tot hun stomme verbazing – omdat hij eigenlijk een voorstanders was van GM voedsel, dat wil zeggen er in ieder geval niet negatief tegenover stond – ontdekten ze dat die GM-aardappel alle orgaansystemen van deze ratten had aangetast.
Recentelijk hebben ze foto’s vrijgegeven van de maag-en darmwanden van deze ratten en het was dramatisch om te zien dat de dikte van de wanden ongeveer verdubbeld was.
ACRES U.S.A: Wat betekent dat?
MAE-WAN HO: We weten niet precies wat dat betekent maar in de darmen bijvoorbeeld wordt darmkanker voorafgegaan door een toestand waarin de wand dikker wordt – het is een soort wildgroei. Er zijn andere experimenten die dezelfde gevolgen hebben ontdekt en er zijn series incidenten die niet onderzocht zijn. In het zuiden van de Filipijnen zijn er bijvoorbeeld recentelijk veel ziektemeldingen in enkele tot 100 dorpen die gelegen zijn naast velden waar GM-mais wordt geteeld.
In de Verenigde Staten zijn de velden erg groot en de mensen wonen er meestal niet dichtbij, maar in de derde wereld zijn de velden erg klein en wonen de mensen er direct naast. Daarom was een Noorse wetenschapper die eigenlijk viroloog is, gevraagd om naar de Filipijnen te gaan om deze ziekten te onderzoeken. Hij nam bloedmonsters van 39 dorpelingen en ontdekte antilichamen tegen het vreemde gen uit de GM-mais die dichtbij het dorp groeide – en dit zou dit maisseizoen weer gebeurd zijn.
Er is nog een ander geval uit Essel, Duitsland waar tussen 2001 en 2002 12 melkkoeien doodgingen na het eten van transgene mais. Tot op de dag van vandaag is die zaak niet onderzocht maar sindsdien heeft Syngenta deze soort mais teruggenomen – het gaat om Bt176.
ACRES U.S.A: We hebben veel berichten gehoord over boeren die problemen ondervonden wanneer ze hun vee voerden met GM-voer.
MAE-WAN HO: Ja, in de Verenigde Staten is er veel anekdotisch bewijs dat afkomstig is van boeren die opmerkten dat dieren de neiging hebben om GM gewassen te mijden als ze de keuze hebben. Ook experimenten met levend vee en andere laboratoriumdieren tonen aan dat wanneer de dieren gedwongen werden om GM voedsel te eten, dus als ze geen keus hadden, ze dan niet meer groeiden of dood gingen. Niet lang geleden is Monsanto blijkbaar gevraagd om resultaten, die zij als vertrouwelijke zakeninformatie hebben bestempeld, en waaruit blijkt dat van de ratten die GM-voer kregen de mannetjes afwijkingen ontwikkelden in de nieren en de vrouwtjes tekenen van bloedarmoede vertoonden, vrij te geven. De bevindingen zijn simpelweg niet openbaar gemaakt.
ACRES U.S.A: De vraag die we hebben is: is deze techniek veilig? Maar we hebben geen antwoorden omdat de vraag nooit echt gesteld is. Er liggen honderden transgenetische producten in de schappen van onze supermarkten en het wordt ons niet toegestaan hiervan op de hoogte te zijn noch hebben we informatie over de effecten of de gevolgen.
MAE-WAN HO: Dat klopt, en er zijn ook veel geheime proefvelden. Mensen weten niet eens dat er een volgende generatie GM-gewassen is waarmee bijzonder gevaarlijke pharmaceuten worden geteeld. Ze worden geheim gehouden en dit kan zo niet doorgaan – volgens mij hebben een aantal van jullie NGOs de druk opgevoerd om de FDA zo ver te krijgen dat ze de controle op zulke dingen , op deze gewassen, verscherpen.
ACRES U.S.A: Maar deze druk wordt nogal overschaduwd door de hoeveelheid geld die Monsanto-types in de politiek gooien.
MAE-WAN HO: Maar het interessante is dat deze bedrijven zich voor een groot deel hebben teruggetrokken uit Europa omdat ze weten dat daar geen geld zit. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld zijn we in 2001 begonnen met 159 proefvelden en vandaag de dag is dat teruggebracht naar 1.
ACRES U.S.A: Om welk product gaat het?
MAE-WAN HO: Het gaat om een GM zoete doperwt die wordt geteeld op het terrein van het John Innes Centre, een onderzoeksinstituut. Ondanks het feit dat de Europese autoriteit voor de veiligheid van voedsel en de Europese Commissie verscheidene producten hebben goedgekeurd, hebben zowel Syngenta als Bayer CropScience zich onthouden van het vercommercialiseren van een goedgekeurd GM-gewas.
ACRES U.S.A: Ondanks dat de Codex Alimentarius deze dingen heeft goedgekeurd?
MAE-WAN HO: Nee, niet de Codex Alimentarius, de Europese Commissie. Ik moet zeggen dat de Europese Commissie in het geval van Bt11 – het meest recente geval – het debat dat gaande was tussen de wetenschappers heeft genegeerd. De experts konden het niet eens worden over of het nu veilig was of niet, en vervolgens zei de Europese Commissie “Nou, we keuren het toch goed”. Het gaat hier om Syngenta’s Bt11.
Echter, Syngenta heeft, nadat het goedgekeurd was aangekondigd dat ze er niet commercieel mee gingen omdat er te veel verzet was vanuit de consument en er geen markt voor was.
ACRES U.S.A: Hoe verklaart u het feit dat er in Europa door de consumenten zoveel weerstand worden geboden en door de consumenten in de Verenigde Staten zo weinig?
MAE-WAN HO: Ik denk dat de situatie in Europa erg goed is omdat er goed samen wordt gewerkt met de gewone mensen. De wetenschappers zijn erg goed in het verstrekken van informatie om de akties van de gewone mensen te ondersteunen en bij ons werken de regeringen ook samen.
Het is echt een goede samenwerking waarbij er aan de ene kant wordt gewerkt aan het verstrekken van informatie aan het publiek en aan de andere kant worden de hoogste regelmakers uitgedaagd. Dit moet allemaal op een gecoördineerde manier gaan en ik denk dat we dat zonder het echt te plannen voor elkaar hebben gekregen.
Dus, ondanks dat onze regering voorstander van genetische manipulatie is, hebben we het niet in Groot-Britannië en dat is goed.
ACRES U.S.A: Maar de regering is wel voorstander van genetische manipulatie?
MAE-WAN HO: Ja, Tony Blair. Dus dit is eigenlijk een kans voor zowel de democratie als voor de wetenschap. De wetenschappelijke informatie is het vertrekpunt – je hebt de politiek, de economie en de rest nodig – maar het vertrekpunt is: klopt je wetenschappelijke bewijs? En als het niet klopt dan is er geen basis voor wetenschappers om een rationele beslissing te kunnen maken. Om rationele beslissingen te kunnen maken wil je eerst weten of de technologie betrouwbaar is en of het kan voldoen aan alle verwachtingen – zijn er problemen, is het veilig? – voordat je je pas gaat afvragen of het ethisch verantwoord is en of het economisch is enzovoort.
ACRES U.S.A: Waar gaat het op basis van wat we nu allemaal weten, heen met de strijd tegen genetische manipulatie?
MAE-WAN HO: We hebben 24 wetenschappers van allerlei disciplines en afgelopen mei hebben we onszelf op de kaart gezet als een onafhankelijk wetenschappelijk panel. Ook hebben we een rapport gemaakt met de titel “The Case for a GM-Free Sustainable world” (De kwestie van de gentechvrije en duurzame wereld) waarin we voorstellen dat alle GM-gewassen op mondiaal niveau worden verboden of teruggenomen. We zijn niet tegen onderzoek -de technologie moet voor grondig onderzoek terug naar de laboratoria- maar wel onder nauwkeurig gecontroleerde voorwaarden. Ondertussen moet er een begripsverandering plaatsvinden met betrekking tot alle “gewone” (GM-vrije) landbouw. In ons rapport hebben we namelijk niet alleen alle bewijs verzameld met betrekking tot de problemen en de gevaren van genetisch gemanipuleerde gewassen, maar hebben we ook alle gegevens van bewezen successen met betrekking tot alle vormen van GM-vrije duurzame landbouw verzameld.
(Bron: werkgroep “Burgers voor gentechvrijvoedsel”, Nijmegen 26-06-2011, geen website meer).